पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से आर शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

आर   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : वह मनोवृत्ति जो किसी को बहुत बुरा समझकर सदा उससे दूर रहने की प्रेरणा देती है।

उदाहरण : जहाँ घृणा होती है वहाँ दया का अभाव होता हैं।
उसने मुझे हक़ारत भरी नज़र से देखा।

पर्यायवाची : अभिक्रोश, अरुचि, गुरेज, गुरेज़, घिन, घृणा, जुगुप्सा, नफरत, नफ़रत, वितृष्णा, हक़ारत, हकारत, हिक़ारत, हिकारत

The emotion of intense dislike. A feeling of dislike so strong that it demands action.

hate, hatred

ஒரு செயலில் விருப்பம் இல்லாத நிலை.

திரும்பத்திரும்ப ஒரே விசயத்தைப் பேசுவது வெறுப்பைத்தருகிறது
எரிச்சல், கசப்பு, காழ்ப்பு, மனசகப்பு, வெறுப்பு
२. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति
    संज्ञा / भाग

अर्थ : वह कील जो पैने में लगी होती है।

उदाहरण : हलवाहा के आर से कोचते ही बैल तिलमिला उठा।

पर्यायवाची : आरी

३. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति
    संज्ञा / भाग

अर्थ : पहिए की परिधि को उसके केन्द्र या नाभि से जोड़ने वाली लकड़ी, लोहे आदि की बनी आड़ी वस्तु।

उदाहरण : बढ़ई आर लगा रहा है।

पर्यायवाची : आरा

४. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु

अर्थ : खान से निकला हुआ ताजा लोहा।

उदाहरण : खनिक खान से आर निकालकर ट्रक में भर रहे हैं।

५. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : एक प्रकार का सूआ।

उदाहरण : सुतारी जूता, चप्पल आदि सीने के काम में आता है।

पर्यायवाची : आरा, आरी, सुतारी

६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / माप

अर्थ : क्षेत्रफल नापने की एक इकाई।

उदाहरण : एक आर सौ वर्ग मीटर के बराबर होता है।

पर्यायवाची : अर

A unit of surface area equal to 100 square meters.

ar, are
७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : वह मनोभाव जो स्वभावतः अथवा संकोच, दोष आदि के कारण दूसरों के सामने सिर उठाने या बोलने नहीं देता है।

उदाहरण : लज्जा के मारे वह कुछ न बोल सकी।

पर्यायवाची : अवि, आकुंठन, आकुण्ठन, कानि, खिली, ग़ैरत, गैरत, झेंप, झेप, नटांतिका, नटान्तिका, पत, मंदाक्ष, मन्दाक्ष, मुरव्वत, मुरौवत, लज्जा, लाज, लिहाज, लिहाज़, व्रीड़, व्रीड़न, व्रीड़ा, व्रीडा, शरम, शरमिंदगी, शर्म, शर्मिंदगी, संकोच, सकुचाहट, हया, हिजाब, ह्री, ह्रीका

A feeling of fear of embarrassment.

shyness

ஒருவரை அல்லது ஒரு நிலையை எதிர்க்கொள்ள முடியாமல் பின் வாங்க வைக்கும் கூச்ச உணர்வு.

அந்த பெண் வெட்கத்தில் முகம் சிவந்தாள்
கூச்சம், நாணம், வெட்கம்
८. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण

अर्थ : आग्रहपूर्वक यह कहने की क्रिया कि ऐसा ही है, होगा या होना चाहिए।

उदाहरण : तुलसी ने कृष्ण-मूर्ति के सामने ही हठ लगा दी कि धनुष धारण करो।

पर्यायवाची : अड़, अर, आन, आनतान, आरि, इसरार, इस्रार, ईढ, ईढ़, ईर, ज़िद, ज़िद्द, जिद, जिद्द, टेक, धरन, हठ

Resolute adherence to your own ideas or desires.

bullheadedness, obstinacy, obstinance, pigheadedness, self-will, stubbornness

விட்டுக்கொடுக்காத உறுதி

குழந்தை ரயிலின் ஜன்னலோர இருக்கையில் தான் அமர்வேன் என்று பிடிவாதம் பிடித்தது.
அடம், அழிச்சாட்டியம், பிடிவாதம், முரண்டு
९. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : बिच्छू, मधुमक्खी आदि कीड़ों के पीछे का जहरीला काँटा जिसे वे जीवों के शरीर में धँसाकर जहर फैलाते हैं।

उदाहरण : उसे बिच्छू ने डंक मार दिया।

पर्यायवाची : आड़, डंक, दंश

A sharp organ of offense or defense (as of a wasp or stingray or scorpion) often connected with a poison gland.

stinger

கடி, கொட்டு

தேள் கொட்டியதால் அவன் இறந்தான்.
கடி, கொட்டு
१०. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / असामाजिक कार्य
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : किसी मनुष्य, प्राणी आदि को जान-बूझकर किसी उद्देश्य से मार डालने की क्रिया।

उदाहरण : किसी भी प्राणी की हत्या महापाप है।

पर्यायवाची : अपघात, अवघात, आलंभ, आलंभन, आलम्भ, आलम्भन, आहनन, उज्जासन, कत्ल, क़त्ल, क्राथ, ख़ून, खून, घात, जबह, निजुर, प्रमथन, प्रमाथ, प्रहण, मर्डर, मारण, मारन, वध, विघात, विशसन, शामनी, संग्रहण, संघात, सङ्ग्रहण, सङ्घात, हत्या, हनन

The act of terminating a life.

kill, killing, putting to death

உயிரிழக்கச் செய்யும் அல்லது சாகடிக்கும் வன்முறைச் செயல்

ரவியின் கொலை குற்றத்திற்கு தூக்கு தண்டனை கிடைத்தது.
கொலை
११. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : ताँबे और जस्ते के मेल से बनी हुई एक प्रसिद्ध धातु।

उदाहरण : स्टील के आ जाने से अब पीतल के बर्तनों का प्रचलन नहीं रहा।

पर्यायवाची : पिंगल, पिङ्गल, पीतल, पीतलोह, राजपत्नी, रेत्य, सुलोहक

An alloy of copper and zinc.

brass

பாத்திரங்கள், இயந்திரத்தின் சில பாகங்கள் போன்றவற்றைச் செய்வதற்குப் பயன்படுத்தும் செம்பும் துத்தநாகமும் கலந்த மஞ்சள் நிற உலோகம்.

இப்பொழுது மக்கள் பித்தளை பானையில் பொங்கல் வைக்கிறார்கள்
பித்தளை
१२. संज्ञा / निर्जीव / स्थान

अर्थ : भिन्न दिशाओं से आकर एक स्थान पर मिलने वाली रेखाओं या धरातलों के बीच का स्थान।

उदाहरण : मिठाई की दुकान बाज़ार के दक्षिण कोने पर है।

पर्यायवाची : अर, अस्र, कोण, कोना, गोशा

A projecting part where two sides or edges meet.

He knocked off the corners.
corner

வேறுப்பட்ட திசைகள் ஒரு இடத்தில் ஒன்றாக சந்திக்கும் பகுதி

மிட்டாய் கடை கடைத்தெருவின் தென் முனையில் இருக்கிறது
முனை
१३. संज्ञा / अवस्था

अर्थ : दुश्मन या शत्रु होने की अवस्था या भाव।

उदाहरण : आपसी दुश्मनी को दूर करने में ही भलाई है।

पर्यायवाची : अदावत, अनबन, अनरस, अप्रीति, अभ्यागम, अमित्रता, अरिता, अरित्व, आँट, आंट, इख़्तिलाफ़, इख्तिलाफ, इतराजी, उड़ेंच, तनातनी, दुश्मनी, द्रोह, द्वेष, निज़ाअ, निजाअ, बिगाड़, बैर, मन-मुटाव, मन-मोटाव, मनमुटाव, मनमोटाव, मनोमालिन्य, रंजिश, रंजीदगी, रिपुता, लाग-डाँट, लाग-डांट, लागडाँट, लागडांट, विद्विष, विद्वेष, विद्वेषण, विद्वेषिता, विरोध, वृत्रत्व, वैमनस्य, वैमनस्यता, वैर, शत्रुता

The feeling of a hostile person.

He could no longer contain his hostility.
enmity, hostility, ill will

பெரும் தீங்கை விளைவிப்பவர்.

இவர் என் அரசியல் எதிரி
எதிரி, பகைவன்
१४. संज्ञा / भाग

अर्थ : किसी वस्तु का वह भाग जहाँ उसकी लम्बाई या चौड़ाई समाप्त होती है।

उदाहरण : इस थाली का किनारा बहुत ही पतला है।

पर्यायवाची : अवारी, उपांत, किनार, किनारा, कोर, छोर, झालर, पालि, सिरा

The boundary of a surface.

border, edge

ஒன்றின் விளிம்பு.

இந்த தட்டின் ஓரம் மிகவும் மெலிந்து இருக்கிறது
ஓரம், கரை
१५. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : लड़ाकू मुर्गे के पंजे के ऊपर बाँधा जाने वाला काँटा।

उदाहरण : इस मुर्गे के आर बड़े नुकीले हैं।

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।